Een verzoek tot adoptie kan op verzoek van twee personen gedaan worden, maar ook op verzoek van één persoon. Voor het verzoek tot adoptie door twee personen geldt als eis dat zij aan de voorwaarden voldoen om in het huwelijk te mogen treden. Indien het gaat om stiefouderadoptie (dat wordt gezien als één-ouderadoptie, de andere ouder heeft immers al een familieband met het kind), kan het verzoek slechts worden gedaan indien de stiefouder ten minste een aaneengesloten periode van 3 jaar met de ouder heeft samengeleefd.
Het adoptieverzoek wordt alleen toegewezen wanneer de rechter meent dat dit in het belang van het kind is. Gekeken wordt naar de positie die het kind door de adoptie verkrijgt, maar ook naar hetgeen het kind verliest. Er moet komen vast te staan dat het kind van de biologische ouder(s) in de hoedanigheid van ouder(s) niets meer te verwachten heeft. Het is aan de rechter om dit vast te stellen.
De adoptie kent een aantal voorwaarden, waaraan voldaan moet zijn. Zo mag de adoptant niet de grootouder van het kind zijn. Er moet een leeftijdsverschil van achttien jaar bestaan tussen het kind en de persoon die het verzoek tot adoptie indient. Tevens moet de adoptant het kind gedurende ten minste één jaar verzorgd en opgevoed hebben.
Het kind dat geadopteerd wordt moet op de dag van het indienen van het verzoek tot adoptie minderjarig zijn. Wanneer het kind ouder is dan twaalf jaren, moet blijken dat hij/zij geen bezwaren heeft tegen het verzoek.
Ten aanzien van de biologische ouder(s) van het kind geldt er ook een aantal voorwaarden. Zo dienen de ouders niet langer het gezag over het kind te hebben. Tevens moet blijken dat de ouders geen bezwaren hebben tegen de toewijzing van het verzoek tot adoptie. In het geval deze bezwaren er wel zijn, kan daar door de rechter alsnog aan voorbij worden gegaan, bijvoorbeeld indien het kind en de ouder niet of nauwelijks in gezinsverband hebben samengeleefd of de ouder de verzorging en opvoeding van het kind op grove wijze heeft verwaarloosd.
Gevolg adoptie
Het gevolg van de adoptie is dat de adoptant en het kind in familierechtelijke betrekking tot elkaar komen te staan. Dit heeft bijvoorbeeld gevolgen voor het erfrecht; zo verkrijgt het kind in de adoptief familie actief en passief erfrecht. De familierechtelijke betrekking tussen het kind en de (biologische) ouders en bloedverwanten komt te vervallen, tenzij het gaat om stiefouderadoptie.
Erkenning van een buitenlandse adoptie
In geval van adoptie van een buitenlands kind, waarbij de adoptie wordt uitgesproken in een land dat aangesloten is bij het Haags Adoptieverdrag wordt deze adoptie in Nederland automatisch erkend. Adopties die zijn uitgesproken in een niet-verdragsland dienen nog in Nederland te worden erkend.
In sommige gevallen is het adoptiekind afkomstig uit een land waarvan het rechtssysteem niet vereist dat de adoptie ter plekke wordt uitgesproken. Het gaat dan altijd om landen die niet zijn aangesloten bij het Haagse Adoptieverdrag. Het verzoek kan worden ingediend:
- door gehuwden en samenwonenden na een verzorgingstermijn van één jaar en een samenlevingsverband van drie jaar;
- bij adoptie door één persoon na een verzorgingstermijn van één jaar.
Herroeping adoptie
De mogelijkheid van herroeping van de adoptie is zeer beperkt. Zo kan de herroeping niet geschieden tijdens de minderjarigheid van het geadopteerde kind, niet op verzoek van de biologische ouders en ook niet op verzoek van de adoptiefouders. De adoptie kan enkel op verzoek van het geadopteerde kind worden herroepen, waarbij het verzoek kan worden ingediend tussen het 20e en 23e levensjaar van de geadopteerde.
Het verzoek tot herroeping kan alleen worden toegewezen indien de herroeping in het kennelijk belang van de geadopteerde is.
