Met ingang van 1 maart 2009 is het opstellen van een ouderschapsplan verplicht bij echtscheidingen waarbij kinderen betrokken zijn. Dit is het gevolg van de invoering van de Wet bevordering voortgezet ouderschap en zorgvuldige scheiding. Het doel van de wet is om scheidende ouders bewuster na te laten denken over de consequenties van een echtscheiding voor hun kinderen. De bedoeling van het verplichte ouderschapsplan is dat de vader en moeder in een vroeg stadium tot goede inhoudelijke afspraken over de kinderen komen, zodat conflicten over de opvoeding van de kinderen kunnen worden vermeden.
Wat is een ouderschapsplan?
Een ouderschapsplan is een document waarin ouders die gaan scheiden of hun relatie beëindigen afspraken over de uitoefening van hun ouderschap in de nieuwe situatie vastleggen. Aangezien de wetgever van mening is dat het grotendeels aan de ouders is om te bepalen welke afspraken in het ouderschapsplan komen, is er voor gekozen om slechts een beperkt aantal onderwerpen tot een verplicht onderdeel van het ouderschapsplan te maken. De volgende onderwerpen zijn in het ouderschapsplan verplicht gesteld:
- De wijze waarop de ouders de zorg- en opvoedingstaken verdelen of het recht op omgang met de niet-verzorgende ouder vormgeven. De Wet zorgvuldige scheiding introduceert een aantal nieuwe verplichtingen voor de scheidende ouders. Zo is de verzorgende ouder verplicht om de omgang met de niet verzorgende ouder te bevorderen en mee te werken aan een omgangsregeling. Voor de niet-verzorgende ouder bestaat er een verplichting tot omgang met het kind. Alleen indien er voldoende ernstige redenen zijn om het contact uit te sluiten, mag omgang met de niet-verzorgende ouder door de rechter worden beperkt of geheel worden uitgesloten.
- De wijze waarop ouders informatie zullen verschaffen en elkaar zullen raadplegen met betrekking tot belangrijke kwesties ten aanzien van de kinderen, waaronder ook het vermogen van de kinderen. De al eerder bestaande wettelijke informatie- en consultatieverplichting tussen ouders wordt hiermee uitgebreid. Partijen dienen specifiek aan te geven hoe en wanneer zij elkaar zullen informeren over de ontwikkeling en welzijn van de kinderen en zij dienen ook afspraken te maken over het beheer van het vermogen van de kinderen.
- De verdeling van de kosten van de verzorging en de opvoeding van de kinderen (kinderalimentatie). Dat partijen afspraken dienen te maken over de kinderalimentatie is niet nieuw; dit werd onder de oude wet ook al vaak in het echtscheidingsconvenant geregeld. Het stond partijen toen echter vrij om formele afspraken over de alimentatie achterwege te laten. Dit is niet langer het geval. Indien geen kinderalimentatie wordt overeengekomen, dan dient het ouderschapsplan expliciet te motiveren waarom hiervan afgezien wordt.
Een ander belangrijke wijziging per 1 maart 2009 betreft de verplichting van de ouders om bij het echtscheidingsverzoek aan te geven op welke wijze de kinderen bij de totstandkoming van het ouderschapsplan zijn betrokken.
En als er geen ouderschapsplan is?
De wet bepaalt dat echtscheidingsverzoeken (zowel eenzijdig als gemeenschappelijk) zonder ouderschapsplan door de rechter niet-ontvankelijk dienen te worden verklaard. Het verzoek wordt dan dus niet in behandeling genomen.
Dit betekent echter niet dat u nooit zou mogen scheiden wanneer er geen ouderschapsplan is. In sommige gevallen kan de communicatie tussen de scheidende partijen zodanig slecht zijn, dat het opstellen van een plan onmogelijk is. Ook kan het voorkomen dat geen volledig plan kan worden ingediend, omdat men het bijvoorbeeld niet eens is over de hoogte van de alimentatie. Wordt het ontbreken van (een deel van) het ouderschapsplan in het echtscheidingsverzoek deugdelijk gemotiveerd, dan wordt het verzoek ook zonder ouderschapsplan door de rechter in behandeling genomen. De rechter kan echter besluiten om partijen meteen naar een bemiddelaar te verwijzen, om te bezien of het niet toch mogelijk is om tot een ouderschapsplan te komen.
Hoe stelt u een ouderschapsplan op?
Een groot deel van de inhoud van het ouderschapsplan kunt u zelf met uw partner voorbereiden. Welke omgangsregeling is gezien uw persoonlijke situatie praktisch en gewenst? Wenst u co-ouderschap of een andere omgangsregeling? Welke aspecten van de opvoeding wenst u in overleg te regelen en op welke wijze gaat dit overleg plaats vinden?
Vanzelfsprekend kan Kroonen Verdult & Menheere Advocaten u behulpzaam zijn bij het vastleggen van uw afspraken en het opstellen van het ouderschapsplan. Het plan maakt bij een gemeenschappelijk verzoek tot echtscheiding onderdeel uit van het door scheidende partijen te sluiten echtscheidingsconvenant. Wij kunnen u tevens deskundig adviseren ten aanzien van de hoogte van de kinderalimentatie.
