Bij procedures, waarin beslissingen ten aanzien van kinderen moeten worden genomen, worden minderjarige kinderen vanaf 12 jaar door de rechtbank opgeroepen voor een kindgesprek. Een rechter mag op grond van de wet namelijk niet eerder beslissen dan na een minderjarige van 12 jaar of ouder in de gelegenheid te hebben gesteld zijn of haar mening kenbaar te maken. In procedures over kinderalimentatie worden kinderen overigens pas uitgenodigd voor een kindgesprek als zij 16 jaar of ouder zijn.
Uitzonderingen
Het gebeurt ook wel eens dat de rechtbank kinderen jonger dan 12 jaar uitnodigt voor een kindgesprek. Dat is alleen het geval als de rechter dat noodzakelijk vindt en is een uitzondering op de wettelijke regel. De beslissing om een kind jonger dan 12 jaar uit te nodigen voor een kindgesprek is dus aan de betreffende rechter.
Ook in geval van gemeenschappelijke echtscheidingen
Ook in geval van een gemeenschappelijke echtscheiding geldt het “hoorrecht” vanaf 12 jaar en krijgt een kind een uitnodiging voor een kindgesprek, zelfs als de ouders het overal over eens zijn en hun afspraken hebben vastgelegd in een wettelijk verplicht ouderschapsplan. Ook dan kan een kind zijn of haar mening geven aan de rechter of een brief schrijven. Voor de afwikkeling van de gemeenschappelijke echtscheiding heeft de verklaring van een kind geen gevolgen, tenzij een kind iets schrijft of vertelt dat heel anders is dan de door de ouders gemaakte afspraken of als het kind iets zorgwekkends zou vertellen. In dat geval zal de rechter doorgaans een zitting plannen om het geconstateerde met de ouders te bespreken.
De oproepbrief
De rechtbank stuurt kinderen een oproepbrief met daarbij een brochure met uitleg over het kindgesprek. Een kind is overigens niet verplicht om zo’n gesprek te hebben met een rechter, en veel kinderen vinden dat ook behoorlijk spannend. Daarom kan een kind kan ook een brief met daarin zijn of haar mening naar de rechter sturen of aangeven niet van het hoorrecht gebruik te willen maken. In de oproepbrief staat ook omschreven hoe deze brief geschreven kan worden en naar welk adres deze kan worden gestuurd.
Het gesprek
Het gesprek is een kort (circa 10 minuten) informeel gesprek. De rechter heeft geen toga aan en het gesprek vindt meestal plaats in een gewone kamer van de rechtbank, niet in een zittingszaal. De bedoeling is dat een kind zich genoeg op zijn gemak voelt om te vertellen wat hij of zij zelf van de situatie vindt. Het gesprek vindt plaats in het gerechtsgebouw en doorgaans op de dag van de rechtszitting of kort daarvoor. De ouders mogen niet bij het gesprek aanwezig zijn. Zij mogen hun kind natuurlijk wel naar de rechtbank begeleiden.
Mening geven is niet hetzelfde als kiezen
Ten onrechte wordt vaak gedacht dat kinderen vanaf 12 jaar zelf mogen kiezen, bijvoorbeeld of zij bij hun vader of moeder willen gaan wonen of hoe vaak zij contact willen met de ouder waar zij niet wonen. Dat is echter niet het geval. Het hoorrecht betekent dat een kind zijn of haar mening aan de rechter kan geven, niet dat een kind een keuze kan maken. De rechter zal de mening van een kind meewegen in een beslissing, maar de rechter hoeft deze niet te volgen. Bij de vraag hoeveel waarde of betekenis de rechter hecht aan de mening van een kind zal de leeftijd van het betreffende kind en de onderbouwing van zijn of haar mening een rol spelen. Kinderen hebben echter geen bepalende stem. Het is de rechter die uiteindelijk beslist, in het belang van het betreffende kind.
Meer weten?
Voor kinderen die zijn opgeroepen voor het kindgesprek is een brochure ontwikkeld. De digitale versie daarvan kunt u hier vinden.
Daarnaast zijn op het internet diverse filmpjes te vinden over een kindgesprek.
De links naar een aantal van die filmpjes hebben wij voor u verzameld en treft u hieronder aan.
Heeft u nog vragen over dit onderwerp of andere vragen over het familierecht?
Neem dan gerust contact met ons op. Wij voorzien u graag van advies.
