Iedere inwoner van Nederland heeft een voor- en achternaam. Voornamen hebben vaak een speciale betekenis, achternamen verwijzen vaak naar een familieband of afkomst van iemand.

Uw voor- en achternaam worden na uw geboorte bij de gemeente geregistreerd. Vanaf dat moment is uw naam vastgelegd, en mag deze volgens de wet niet meer zomaar gewijzigd worden.

Toch kan er een bijzondere situatie ontstaan waarin uw naam wel gewijzigd kan worden.

Er is een verschil tussen naamskeuze en naamswijziging. Een achternaam kan veranderen doordat een nieuwe familieband ontstaat, bijvoorbeeld door het aangaan van een huwelijk. De partners kiezen in dat geval hoe zij na hun huwelijk wensen te heten. Ook bij een geboorte binnen het huwelijk, erkenning, adoptie of gerechtelijke vaststelling van het vaderschap ontstaat een officiële familieband. De ouders kiezen de achternaam van één van de ouders voor het kind en laten die vastleggen in de registers van de burgerlijke stand. Er is in de genoemde gevallen sprake van naamskeuze. Dit artikel ziet op de andere situatie, die van de naamswijziging.

Als u uw achternaam wenst te wijzigen, kunt u een verzoek daartoe indienen bij Dienst Justis van het ministerie van Veiligheid en Justitie. Voor deze procedure heeft u geen advocaat nodig.

Wanneer u uw voornaam wilt laten wijzigen, moet u daarvoor een verzoekschrift bij de rechtbank indienen. Voor deze procedure heeft u wel een advocaat nodig.

Achternaamswijziging           

Het verzoek tot achternaamswijziging is gebonden aan strikte wettelijke regels. Deze regels  bepalen wanneer een verzoek tot achternaamswijziging mogelijk is.

In de volgende gevallen kunt u een verzoek tot achternaamswijziging doen. U wilt:

uw naam wijzigen in de naam van uw ouder of verzorger;

• een naamswijziging die u heeft ondergaan toen u minderjarig was ongedaan maken;
• de naamskeuze van uw ouders herzien;
• dezelfde naamswijziging als één van uw ouders laten plaatsvinden;
• uw oorspronkelijke achternaam terug krijgen na een echtscheiding;
• uw achternaam wijzigen omdat deze niet-Nederlands is;
• uw achternaam wijzigen omdat u een ongepaste of bespottelijke achternaam hebt;
• uw achternaam wijzigen omdat deze zeer veel voorkomt;
• uw achternaam wijzigen omdat deze onjuist gespeld is;
• uw oorspronkelijke Friese achternaam terug wilt krijgen;
• een achternaam van uw voorouders aan uw achternaam wilt toevoegen;
• een achternaam die met uitsterven wordt bedreigd aan uw achternaam toevoegen;
• uw achternaam wijzigen omdat u psychische of lichamelijke klachten heeft door uw naam.

Bij een naamswijziging van een minderjarig kind zijn de leeftijd van het kind en de tijd dat degene wiens achternaam de minderjarige zal moeten gaan dragen hem/haar al verzorgt  van belang. Degene om wiens achternaam wordt gevraagd, moet het kind gedurende een bepaalde periode direct voorafgaand aan de indiening van het verzoek hebben verzorgd en opgevoed.

Afhankelijk van de leeftijd van het kind geldt er een termijn van 3 of 5 jaar. Een verzorgingstermijn van 5 jaar geldt voor als het kind jonger dan twaalf jaar is. Bij een verzoek dat meerdere kinderen betreft, waaronder zich een kind bevindt dat jonger is dan twaalf jaar, is de termijn vijf jaar.

De wettelijke vertegenwoordiger(s) van een minderjarig kind dienen het verzoek tot achternaamswijziging te doen. Deze vertegenwoordigers zijn degenen die het gezag over een kind uitoefenen. Het gezag kan worden uitgeoefend door één ouder, de ouders gezamenlijk, door de ouder en zijn of haar partner (niet-ouder) samen, door een voogd of door twee voogden gezamenlijk (dit kunnen de pleegouders zijn). Als het verzoek gedaan wordt door één gezaghebbende wordt de andere ouder in de gelegenheid gesteld zijn of haar mening kenbaar te maken.

Hoe verloopt de procedure?

U dient een verzoek in middels een aanvraagformulier bij Dienst Justis van het Ministerie van Justitie. Een medewerker van Dienst Justis gaat vervolgens na of het verzoek volledig is. Daarna stelt een ambtenaar van de gemeente van de woonplaats van de verzoekende partij een onderzoek in. De ambtenaar gaat na of de ingediende gegevens juist zijn. De belanghebbenden ontvangen een oproep om te worden gehoord. Nadat de belanghebbenden zijn gehoord, of daartoe in de gelegenheid zijn gesteld,  sturen de instanties die het onderzoek uitvoerden de gegevens terug naar Dienst Justis.

Na ontvangst van alle onderzoeksgegevens vindt de eindbeoordeling plaats. Er vindt een toetsing plaats of het verzoek wel of niet voor toewijzing in aanmerking komt. Bij toewijzing maakt de Minister van Justitie aan de belanghebbenden het voornemen kenbaar om aan Zijne Majesteit de Koning een voordracht te doen voor het Koninklijk Besluit dat de naamswijziging officieel maakt. Na ondertekening van het Koninklijk Besluit, ontvangt de verzoeker enkele weken later een officieel uittreksel van het besluit. Hierin staan alle gegevens van de persoon op wie de naamswijziging betrekking heeft. De ambtenaar van de burgerlijke stand voegt de naamswijziging als latere vermelding toe aan de geboorteakte.

Voornaamswijziging

Voor het wijzigen van uw voornaam gelden eveneens strenge regels.

Een verzoek tot voornaamswijziging kan onder meer ingediend worden als:

• bij de aangifte van de geboorte een onjuiste of onvolledige naam is opgegeven;
•  u (psychisch) lijdt onder uw gegeven voornaam;
• uw voornaam niet meer passend is, bijvoorbeeld omdat u een geslachtsverandering heeft ondergaan of tot een bepaald geloof bent bekeerd;

Als de voornaam van een minderjarig kind dient te worden gewijzigd, dient de wettelijke vertegenwoordiger (zie boven) het verzoek namens het  kind, bij de rechtbank in te dienen.

Vereisten voornaamswijziging

De rechter toetst het verzoek aan de volgende vereisten:

• er dient een zwaarwegend (persoonlijk) belang bij de voornaamswijziging te worden aangetoond;
• er mogen geen redenen van algemeen belang zijn die zich tegen een voornaamswijziging verzetten;
•  de gevraagde voornaam mag niet ongeoorloofd of ongepast te zijn ofwel niet:
  • in strijd met de geldende normen/ goede zeden;
  • een tot spot uitnodigende voornaam, waarvan de drager in zijn leven alleen maar last kan hebben;
  • een voornaam die bestaat uit een absurd groot aantal namen;
  • een achternaam zijn, tenzij de naam gebruikelijk is als voornaam.

Hoe verloopt de procedure?

Indien het verzoek aan de wettelijke vereisten voldoet en de rechter geen aanleiding ziet voor een mondelinge behandeling, kan de procedure schriftelijk worden afgedaan. Er volgt dan binnen enkele weken een uitspraak van de rechtbank.

Indien het verzoek naar het oordeel van de rechter verdere behandeling nodig heeft, kan de rechter partijen oproepen om op een mondelinge behandeling te verschijnen om nadere informatie te verkrijgen over het verzoek.

Ook kan de rechter een minderjarig kind van 12 jaren of ouder oproepen om over het verzoek te worden gehoord.

Toewijzing voornaamswijziging

Indien de rechter uw verzoek toewijst en de voornaam wijzigt, geeft de rechtbank dit, na het verstrijken van de hoger beroepstermijn van drie maanden, door aan de Burgerlijke Stand. Vervolgens past de gemeente uw geboorteakte aan en wordt de nieuwe voornaam in de registers van de burgerlijke stand ingeschreven. De voornaamswijziging is op dat moment pas definitief.

Hoe kunnen wij u helpen?

Wij kunnen u behulpzaam zijn bij het invullen van het aanvraagformulier voor de achternaamswijziging en het verzamelen van de benodigde officiële documenten.

Heeft u vragen over naamswijziging? Neem gerust contact op met ons op voor advies of voor het maken van een afspraak.

Neem direct contact op