Een scheiding brengt niet alleen veel emoties met zich mee, maar heeft ook financiële gevolgen. Tot die laatste categorie horen ook de fiscale gevolgen. Helaas wordt daaraan vaak niet – of te laat – gedacht. De belastingaangifte wordt immers pas na afloop van het betreffende jaar ingediend, en daarna duurt het nog even voor een aanslag wordt ontvangen. Door zo’n belastingaanslag kan men echter behoorlijk onaangenaam verrast worden als terugbetaald dient te worden of blijkt dat een verwacht belastingvoordeel is misgelopen.

Het is belangrijk u te realiseren dat vanaf de dag dat een echtscheidingsverzoek bij de rechtbank is ingediend én u niet meer op hetzelfde adres woont het fiscaal partnerschap eindigt. Vanaf dat moment kan in beginsel niet meer tussen de partners geschoven worden met aftrekposten, of zaken als vrijstellingen in box III.

Als u geen fiscale partners meer bent, bent u ook geen toeslagpartners meer. Voor wat betreft eventuele toeslagen en heffingskortingen wordt dan ook niet langer gekeken naar het gezamenlijke inkomen, maar naar de eigen inkomens van de beide partners afzonderlijk.

In Nederland kennen we vier verschillende toeslagen, waar de scheiding direct op van invloed kan zijn: de zorgtoeslag, de huurtoeslag, het kindgebonden budget en de kinderopvangtoeslag.

Zorgtoeslag

De zorgtoeslag is een bijdrage in de kosten van uw zorgverzekering. Iedereen die 18 jaar of ouder is, is verplicht een zorgverzekering af te sluiten. Of u in aanmerking komt voor zorgtoeslag is mede afhankelijk van de hoogte van uw inkomen. Het is goed mogelijk dat u tijdens het huwelijk niet in aanmerking kwam voor zorgtoeslag, omdat uw gezamenlijke inkomen te hoog was. Vanwege het feit dat na de scheiding naar de afzonderlijke inkomens wordt gekeken kan dat anders zijn. Mogelijk kunt u dan wel aanspraak maken op zorgtoeslag.

Huurtoeslag

De huurtoeslag is een bijdrage in de huurkosten. Indien u een zelfstandige woning huurt, waarvan de huur in verhouding tot uw inkomen te hoog is, dan kunt u in aanmerking komen voor huurtoeslag. Ook hiervoor geldt dat uw recht op huurtoeslag mede afhankelijk is van de hoogte van uw inkomen. Gaat u dus vooral na of uw scheiding van invloed is op (de hoogte van de) huurtoeslag.

Kindgebonden budget

Het kindgebonden budget is een bijdrage in de kosten van minderjarige kinderen. U komt in aanmerking voor het kindgebonden budget krijgen als u één of meer kinderen heeft die jonger dan 18 jaar oud zijn én als u kinderbijslag ontvangt. Indien uw kind 16 of 17 jaar oud iontvangt u geen kinderbijslag, maarunt u nog steeds in aanmerking komen voor het kindgebonden budget. Voorwaarde is dan dat u uw kind ‘in belangrijke mate onderhoudt’.

Het kindgebonden budget bestaat sinds 2015 uit twee delen: het normale budget en een alleenstaande ouderkop, een extra deel voor alleenstaande ouders. De ouderkop vangt het effect op van het afschaffen van de alleenstaande ouderkorting, een fiscale heffingskorting die tot en met 2014 bestond.

De hoogte van het kindgebonden budget is afhankelijk van het aantal kinderen dat u heeft en het inkomen. Hoe hoger uw inkomen, hoe minder kindgebonden budget u krijgt. Indien uw inkomen te hoog is, kan dat ook tot gevolg hebben dat u geen kindgebonden budget krijgt.

Kinderopvangtoeslag

De kinderopvangtoeslag is een bijdrage in de kosten van kinderopvang. U komt in aanmerking voor kinderopvangtoeslag als u kinderen heeft die naar een erkende dagopvang, buitenschoolse opvang of gastouder gaan. Ook deze toeslag is inkomensafhankelijk. Hoe lager uw inkomen, hoe hoger de toeslag die u ontvangt.

Heffingskortingen

Een scheiding kan niet alleen van invloed zijn op uw toeslagen, maar ook op de heffingskortingen. Heffingskortingen zijn kortingen op de inkomstenbelasting en premie volksverzekeringen. Door heffingskortingen hoeft u minder belasting en premies te betalen.

De belangrijkste heffingskortingen die bij echtscheiding van belang zijn, zijn:

• Algemene heffingskorting: een korting voor iedereen;
• Arbeidskorting: een korting voor iedereen die werkt;
• Alleenstaande ouderkorting: een korting voor alleenstaande ouders;
• Combinatiekorting: een korting voor werkende ouders met kinderen tot 12 jaar. Samenlevers moeten beiden werken om hiervoor in aanmerking te komen;Na een scheiding behoudt de ouder bij wie de kinderen hun hoofdverblijf hebben recht op de inkomensafhankelijke combinatiekorting. Indien er echter sprake is van een co-ouderschapsregeling kunnen beide ouders in aanmerking komen voor de inkomensafhankelijke combinatiekorting. Voorwaarde is wel dat kinderen minimaal 3 dagen per week bij de andere ouder zijn. Last but not least: de hypotheekrente aftrek. Een scheiding kan ook – zonder dat direct sprake is van een verkoop van de woning – gevolgen hebben voor de woonlasten, namelijk middels de aftrekbaarheid van de hypotheekrente. De wet bepaalt dat hypotheekrente alleen aftrekbaar is indien sprake is van een ‘eigen woning’. Om in fiscale zin van een ‘eigen woning’ te kunnen spreken, moet de woning zowel uw eigendom zijn als uw hoofdverblijf. Dat betekent dat dat de hypotheekrente mogelijk niet langer voor 100% aftrekbaar is, als een van de ex-partner de woning verlaat. Voor meer informatie over dit onderwerp verwijzen wij u graag naar het artikel Scheiden en eigen woning op onze website.

Dit artikel is bedoeld om u een beknopt overzicht te geven van de mogelijke fiscale gevolgen van een scheiding. Zoals u kunt lezen is het van groot belang om ook stil te staan bij de fiscale consequenties om nadelige verrassingen achteraf te voorkomen. Laat u zich dan ook altijd adviseren door een specialist, zeker als u een eigen woning heeft, of van plan bent om de gezamenlijke woning te verlaten.

Heeft u vragen over dit onderwerp? Neemt u dan gerust contact met ons op.